Na skriveno te vodim mesto - Jastrebac na turističkoj mapi Srbije jastrebac-photo-2
NA SKRIVENO TE VODIM MESTO – JASTREBAC NA TURISTIČKOJ MAPI SRBIJE

KRUŠEVAC – GEOGRAFSKE ODLIKE

Grad Kruševac nalazi se u centralnom delu republike Srbije. Grad zahvata najjužniji kraj panonskog oboda i pripanonske Srbije. Obuhvata površinu od 854km², a u sastavu ima 101 naseljeno mesto sa 52 mesne zajednice i 20 mesnih kancelarija. Kruševac leži u dolinama Zapadne Morave, Rasine, Pepeljuše i Ribarske reke, a izmedju planine Jastrebac, obronaka Kopaonika i Željina i delom padina Mojsinjskih ogranaka Gledićkih planina. Kruševac se graniči sa severne strane opštinom Varvarin, sa severoistoka opštinama Ćićevac i Ražanj, sa istoka opštinom Aleksinac, sa juga opštinama Prokuplje i Blace, a sa jugozapada i zapada opštinama Brus, Aleksandrovac i Trstenik. Na području grada prema popisu iz 2011. živi 128,752 stanovnika. Grad Kruševac je središte Rasinskog okruga koga čine opštine: Aleksandrovac, Brus , Varvarin, Trstenik i Ćićevac.

KRUSEVAC-NOC-1

Kruševac se nalazi u kruševačkoj kotlini koja obuhvata kompozitnu dolinu Zapadne Morave i prostire se između Levča i Temnića na severu, Župe, Kopaonika i Jastrepca na jugu i Kraljevačke kotline i Ibarske doline na zapadu.

Grad je smešten na geografskim koordinatama 43.58° severno i 21.32° istočno.

Možemo slobodno reći da Kruševac raspolaže značajnim turističkim destinacijama, a svakako je na prvom mestu planina Jastrebac – najšumovitija planina ne samo u Srbiji, već i na Balkanu. Zahvaljujući blagoj klimi, svežim vazdušnim strujama i raznolikosti flore i faune, ova planina pruža raznolike mogućnosti za odmor i rekreaciju.

jastrebac1

Zato Vas u nastavku ove priče bliže upoznajemo sa PLANINOM GDE JE JASTREB SVIO GNEZDO! Sa svom njenom lepotom, čarima i mogućnostima koje pruža svojim posetiocima. Kruševljanima je ova priča dobro poznata, a nama je cilj da Jastrebac predstavimo i potencijalnim  turistima iz cele Srbije, regiona, Balkana, Evrope i sveta…

 

JASTREBAC – ZMAJEVITA PLANINA

Jastrebac je planina koja se nalazi u južnom delu Srbije, na prostoru između Niša, Aleksinca, Kruševca, Blaca i Prokuplja. Sastoji se od dva masiva, Velikog i Malog Jastrebca. Od Kopaonika je odvojen Jankovom klisurom na reci Blatašnici. Najviši vrhovi su Velika Đulica (1.491 m), Pogled (1.481 m), Zmajevac (1.313 m) i Bela stena (1.257 m) koji predstavljaju prirodnu granicu između Toplice i Pomoravlja. Prevojem Grebac između Velikog i Malog Jastrebca vodi put Prokuplje – Kruševac (preko Ribarske Banje).

Legenda kaže da je u davna vremena na visokom i golom planinskom vrhu jastreb svio gnezdo. Sa grančica koje je nosio u kljunu po planinskim goletima ispadale su semenke bukve, breze, četinara. Vremenom je na tim mestima izniklo visoko ‘jastrebovo’ drveće…

Zovu je još i zmajevitom planinom i kolevkom zmajevitih junaka – viteza. Prema staroj legendi, potomci zmajeva su despot Stefan Lazarević, Miloš Obilić, Marko Kraljević i drugi.

Viteški red Zmaja (nem. Drachenorden; lat. Societas Draconistrarum) nastao je prema ugledu na burgundijski viteški red Sv. Đorđa. Red je prvobitno bio zadužen za zaštitu kraljevske porodice cara Svetog rimskog carstva Žigmunda (u vreme dok je još uvek bio kralj Ugarske). Članovi reda nazivali su se drakonima, a u pojedinim stručnim tekstovima koristi se i naziv zmajonosci.Grb_Lazarevic

Dana 13. decembra 1408. godine objavljena je povelja reda u kojoj je naznačeno da je osnovni zadatak reda odbrana krsta od neprijatelja, naročito od Turaka. Među 24 viteza koji su učestvovali u uspostavljanju (ili obnavljanju) reda 1408. god. nalazili su se:

Žigmund Luksemburški, kralj Ugarske
Ladislav II, kralj Poljske
kralj Alfonso od Aragona i Napulja
Vitovt od Litvanije, veliki princ
Stefan Lazarević, despot Srbije
Herman II, grolj celjski
Ernst od Austrije, vojvoda
Tomas Maubrej, vojvoda od Norfolka (posle 1439. godine)
Vlad Cepeš, vojvoda Vlaške (posle 1431. godine)
Filip Mađarin odnosno Pipo od Ozore, italijanski plemić i ugarski velikaš…

Simbol reda je zmaj sa repom obavijenim oko vrata. Na leđima zmaja, od vrata pa sve do repa, nalazio se crveni krst Svetog Đorđa, dok je čitav simbol bio na srebrnoj pozadini. Zmaj je predstavljao zver iz Кnjige otkrovenja, dok je crveni krst simbolizovao pobedu Hrista nad zlim silama.

Na samom grbu Lazarevića bio je zmaj, veoma sličan onom koji je bio simbol Reda a koji istoričari opisuju kao „zmaja sa veoma dugim repom, obavijenim oko vrata“. Zmaj je imao isplaženi jezik, a na leđima plameni krst. Neretko je uz simbol išla i sentenca na latinskom koja je glasila: „O kako je Bog milosrdan, trpeljiv i pravedan.“

Despot Stefan je, dakle, bio nesumnjivo član Reda, i to među najuglednijima. Što nije bilo nimalo ni čudno, so obzirom koliki je ugled u to vreme uživao kao vitez i državnik. Despot Stefan Lazarević je rođen u neposrednoj blizini Jastrepca, u Kruševcu, tada prestonom gradu Srbije.

Mnogo je srpskih junaka koji u svom imenu nose zmajevo znamenje: Ivan Kosančić je bio poznat kao „Zmaj od Radana“, Milan Toplica kao „Zmaj od Toplice“, srpski despot Vuk Grgurević je bio znan i kao „Zmaj Ognjeni Vuk“ dok je čuveni junak srpskog vostanija na Turke, Stojan Čupić, bio poznat po imenu „Zmaj od Noćaja“…

 

JASTREBAC U SLICI I REČI

Jastrebac se odlikuje obilnom listopadnom i četinarskom šumom. Po lepoti se izdvajaju rezervat belih breza, ali i brojni vodeni tokovi, izvori i potoci. U okolnim rečicama i potocima mogu se naći rečni rakovi i slobodna pastrmka, što je znak izuzetno čiste vode. Za one koji vole prirodnu hranu, Jastrebac obiluje mnoštvom samoniklog jestivog bilja: cremboša, koprive, maslačka, divljih jagoda, jabuka i krušaka, raznih vrsta jestivih gljiva… koje je uz dobru pripremu, izuzetno zdrava hrana.

Neposredno po ulazu u planinu Jastrebac, u sunčanoj dolini se nalazi veštačko jezero sa uređenom plažom. Omiljene planinarske maršrute planinom Jastrebac su  izleti do “Majorove česme”, česme “Dve sestrice”, stare crkve Svete Petke, “Doline breza”, srednjevekovnog utvrdenja “Gradac”.

jastrebac-photo-1

Lovište „Veliki Jastrebac“ nazvano je po planini Veliki Jastrebac, čiju teritoriju pokriva svojim većim delom. Lovište je osnovano 1948. god, a još su u 19. veku postojali podaci o bogatstvu ove planine brojnom i autohtonom divljači.

U centralnom delu planine, u dolini Lomničke reke, nalazi se uzgajalište krupne divljači visoke trofejne vrednosti. Lovci mogu da love jelena, divlju svinju i srndaća.

Pored hotela koje prate savremene trendove izgradnje nije narušen prirodni ambijent. Na Jastrepcu ima i teniskih terena, sportskih terena, dečijih parkića kao i Avantura park. Sadržaji Avantura parka protežu sse na dva nivoa, a pored žičare, na raspolaganju su i veštačka stena visoka 10 metara, dečije igralište, tobogani, društvene igre u prirodnoj veličini.

Zadnjih destak godina lokalna samouprava intenzivno radi na uređenju ove planine. Ona je prepoznata kao veliki potencijal za razvoj turizma na teritoriji grada Kruševca.

A u narednim tekstovima pisaćemo o svim sadržajima koja ova planina nudi svojim posetiocima…

 

krusevac.link-2021

About the author

Related Post

ARHIVA

 

 

Izrada sajta i hosting: Hosting – Srbija

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com