Istraživanje koje je Liga za istraživačko novinarstvo Kruševac sprovelo u okviru projekta “Da nam prioritet bude natalitet – demografska slika opštine Varvarin“ pokazalo je da se Opština Varvarin suočava sa ozbiljnim demografskim problemima što bi, u perspektivi, moglo da ugrozi normalno funkcionisanje zajednice.

Šta je pokazalo ovo istraživanje vezano za demografska kretanja u Opštini Varvarin?

– Na popisu stanovništva 2011. godine u Varvarinu je registrovano 18.022 stanovnika, od toga samo samo 2.936 osoba mlađih od 14 godina .

– U poslednjih 50 godina broj stanovnika Opštine Varvarin smanjen je za trećinu, sa 26.423 na 16.561.

– U poslednjih 25 godina između dva popisa stanovništva Opština Varvarin „gubi“ oko 2.500 stanovnika, odnosno u proseku od 200 do 250 stanovnika godišnje.

– Prema projekciji Zavoda za statistiku Republike Srbije broj žitelja opštine je 2017. godine iznosio 16.561, što je za 1.461 manje u odnosu na popis stanovništa 2011. godine kada je bilo 18.022 stanovnika.

– Prema statističkim podacima procena je da je opština Varvarin u 2017. godini imala 16.561 stanovnika, od toga 8.242 muškaraca i 8.319 žena.

– U 2017. godini u Varvarinu je rođeno 105 beba dok je umrlo 354 stanovnika. Zabeležen je minus od 249.

– Ukoliko se trend smanjenja broja stanovnika nastavi, Opština Varvarin će na popisu 2021. godine imati između 15.000 i 15.500 stanovnika, a 2031. godine manje od 13.000 žitelja, procene su relevantnih statističara iz Republičkog zavoda za statistiku.

– Opština Varvarin je svrstana u treću grupu opština u kojima se, između dva popisa, broj stanovnika smanjuje za 15 %.

– Od 21 naseljenog mesta u Opštini Varvarin smanjenje broja stanovnika je registrovano u 20 naselja.

– Broj zaposlenih u Opštini Varvarin na 1.000 stanovnika, 92,  je najniži u Rasinskom okrugu.

– Prosečna starost stanovnika Opštine Varvarin je 45,1 godina (muškarci 43,6 a žene 46,6 godina).

– Na popisu 2011. godine registrovano je samo 2.936 osoba mlađih od 14 godina.

– Svake godine u varvarinskim školama je oko 50 đaka manje.

– Mladi ljudi, u reproduktivnoj dobi, napuštaju područje Varvarin i odlaze na rad u inostranstvo ili na studije u univerzitetske centre iz kojih se vedoma mali broj vraća.

Ovo je samo jedan mali deo upozoravajućih demografskih podataka i zapažanja koji se odnose na Opštinu Varvarin. Ono što bi posebno trebalo da zabrine je činjenica da se ne radi o nekoj brdskoj – planinskoj komuni, već o opštini koja je locirana pored reke Morave u centralnom delu  Srbije. Opština Varvarin ima i solidnu komunikaciju  sa glavnim putnim pravcima. Takođe, opština Varvarin ima i izuzetne privredne i poljoprivredne potencijale.

U „Strategiji održivog razvoja Opštine Varvarin“ navodi se da su strateški prioriteti ekonomski razvoj i zapošljavanje, infrastruktura, društveni razvoj, poljoprivreda i razvoj sela i zaštita životne sredine.

Svi ovi planirani prioriteti vrlo teško će biti realizovani ukoliko se postojeći negativni demografski trendovi nastave. Zašto? Odgovor je vrlo jednostavan – lokalna zajednica neće imati najvažaniji element, a to su ljudski resursi i potencijali.

Česta slika u selima opštine Varvarin

Za sva naseljena mesta u Opštini Varvarin karakterističan je proces starenja stanovništva. Ova činjenica, između ostalog, prouzrokuje niz problema, jer je Varvarin komuna koja svoj ekonomski razvoj bazira na poljoprivredi i preradi poljoprivrednih proizvoda. Veliki broj starih ljudi i staračkih domaćinstava u selima nije u mogućnosti da obrađuje zemlju. Tako oni ostaju bez osnovnih prihoda i pomoć moraju da traže od lokalne zajednice.

Analizirajući sve dostupne podatke, jasno je da će nadležni u Opštini Varvarin u narednih 10 do 15 godina morati da ulože ogromne napore i stvore ambijent pogodan za ostanak i opstanak mladih ljudi. Posao, interesantan društevni život, kulturni i sportski sadžaji su ono što mladi traže da bi ostali u Varvarinu i okolnim selima.

A na drugoj strani, biće i značajne socijalne potrebe starije populacije koja je sve brojnija. U svim tim naporima lokalnoj samoupravi sigurno će biti potrebna i pomoć republičkih institucija.