Raspadaju se mahom zajednice bez dece ili sa jednim potomkom, koje su najčešće trajale duže od pet godina. Prosečan razvedeni bračni par star je između 40 i 45 godina, i završio je srednju školu. Zanimljivo je da je u poslednjih 10 godina dupliran i broj onih koji su se razišli, a da je makar jedan partner stariji od 65 godina. Statistika još pokazuje da se građani sve kasnije venčavaju (muškarci prosečno sa 34 godine, žene sa 31), kao i da majke sve kasnije rađaju decu. Sredinom prošlog veka gotovo je bilo pravilo da žene rode makar prvo dete između 20. i 30. godine, a najčešće do 25. Sada je najviše onih koji se porađaju između 30. i 34. godine. Prosečna starost majke je 30 godina, dok je početkom milenijuma bila oko 26.

Zanimljivo je i da je vanbračne dece u 2018. rođeno 17.130, što je oko 26 odsto od ukupnog broja rođenih. To je, ipak, manje nego u ostatku Evrope, gde se brojevi kreću između trećine i polovine ukupno rođenih.

Demografi, po rečima Vladimira Nikitovića iz Instituta za društvena istraživanja, ovu situaciju nazivaju “druga demografska tranzicija”. To praktično znači da su partnerski odnosi sve relaksiraniji i brak više nije nužno prva opcija:  To je globalni trend, ali u razvijenim zemljama on ne znači automatski manji broj dece, dok se u Srbiji dešava upravo to. Na zapadu partneri i kroz vanbračne veze ostvaruju željeni broj potomaka, a posle razvoda stupaju u druge bračne ili neformalne zajednice, u kojima se nanovo ostvaruju kao roditelji. Kod nas iz vanbračnih, pa i bračnih zajednica posle razvoda, najčešće izlaze samohrane majke, koje su uglavnom izopštene iz dalje reprodukcije. Stopa rasta vanbračnih zajednica i razvoda, prema rečima Nikitovića, može se očekivati i nadalje.

Razlozi za pucanje porodica, kako kaže, nisu dominantno ekonomski. Dokaz za to su devedesete, kada je ekonomska kriza držala ljude na okupu, čak i kad porodica ne funkcioniše, zbog smanjenja troškova. Slažem se sa svetskim demografima koji smatraju da emancipacija muškaraca kasni za emancipacijom žena, i to je vidljivo upravo u društvima poput našeg, koje je spoj tradicionalnog i modernog. Žena je ugroženija, ima zahtevniju ulogu na tržištu rada, svaki čas može da izgubi posao, a istovremeno se očekuje da bude vredna domaćica i posvećena majka, i to u vremenu kad su deca zahtevnija nego ikad. Malo je muškaraca koji su spremni da dele kućne obaveze.